نحوه انتخاب فیلتر استخر شنا
نوشته شده توسط : حسام الدین پولادی
فیلتراسیون یا فیلتر کردن آب استخر شنا، فرآیندی فیزیکی است که طی آن ذرات آلاینده، ذرات معلق و ناخالصی های موجود در آب، حذف می شود. فیلتر در استخر شنا همان نقشی را دارد که کلیه در بدن انسان دارد. به طور کلی در استخر شنا از سه نوع فیلتر استفاده می شود که هیچ یک از آن ها شامل اجزای متحرک نیستند. نوع فیلتر مورد استفاده در استخر شنا باید بر مبنای شرایط و نیاز پروژه تعیین شود. این فیلترها عبارتند از: فیلتر ماسه ای یا شنی، فیلتر خاک سیلیسی یا دیاتومه و فیلترهای فشنگی یا کارتریجی. هر یک از این فیلترها مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
به طور کلی در استخر شنا از سه نوع فیلتر استفاده می شود که هیچ یک از آن ها شامل اجزای متحرک نیستند. نوع فیلتر مورد استفاده در استخر شنا باید بر مبنای شرایط و نیاز پروژه تعیین شود. این فیلترها عبارتند از: فیلتر ماسه ای یا شنی، فیلتر خاک سیلیسی یا دیاتومه و فیلترهای فشنگی یا کارتریجی.
هر یک از این فیلترها مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
فشار آب عبوری در هر سه نوع از فیلترها، از طریق پمپ استخری تامین می شود. معمولا اصطلاح "سیستم فیلتراسیون" به مجموعه پمپ و فیلتر گفته می شود.
پمپ، آب استخر را از طریق اسکیمر کشیده و با فشار از داخل فیلتر عبور می دهد و باعث می شود تا خاک، ذرات آلاینده، روغن ها، مو و دیگر ذرات کوچک، که ذرات میکرونی نامیده می شوند، در داخل فیلتر به دام افتند.
میکرون چقدر بزرگ است؟
شاید هنگام خرید فیلتر استخری کلمه "میکرون" را زیاد شنیده باشید. برای اینکه درک بهتری از اندازه میکرون داشته باشید، در تصویر زیر اندازه یک میکرون و اندازه موی سر انسان با هم مقایسه شده اند. در هنگام خرید جاروی رباتیک استخر نیز، کلمه میکرون مورد استفاده قرار می گیرد.
1.فیلتر شنی
این نوع فیلترها برای کسانی که می خواهند بودجه و وقت کمتری را صرف نگهداری استخر کنند، ایده آل است. فیلتر شنی شامل مخزن بزرگی است که دارای نازل های پخش کننده و جمع کننده آب بوده و درون آن بستری از شن ریخته می شود. سایز شن مناسب برای این نوع از فیلترها 0.55-0.45 میلیمتر می باشد.
پمپ، آب استخر را روی بستر شن پمپاژ کرده تا ذرات معلق درون بستر شن به دام افتند. پس از آن، آب از سیستم گرمایش و ضدعفونی (در صورت وجود) عبور کرده و به داخل استخر باز می گردد. فیلترهای شنی توانایی حذف ذرات به کوچکی 20 میکرون را دارند، که با توجه به تصویر بالا می توانید دید بهتری از دقت این فیلترها داشته باشید.
پس از مدتی، ذرات به دام افتاده در داخل فیلتر باعث کاهش آبدهی آن شده و فشار آب داخل مخزن فیلتر بالا می رود، که مقدار آن را می توانید از طریق گیج فشار نصب شده روی شیر چندراهه فیلتر مشاهده کنید. هنگامی که فشار داخل مخزن فیلتر نسبت به زمان شروع به کار فیلتر تمیز، تقریبا 7psi بالاتر باشد، زمان بکواش و شستشوی فیلتر فرا رسیده است.
بکواش یا شستشوی معکوس فیلتر شنی از طریق شیر چندراهه فیلتر و توسط معکوس کردن جهت جریان آب انجام می شود که طی آن ذرات به دام افتاده داخل فیلتر، از طریق مسیر فاضلاب شیر چند راهه، خارج می شود.
مزایای فیلتر شنی استخر
- تعمیر و نگهداری آسان (بکواش و شستشوی سریع)
- قیمت ارزان تر نسبت به سایر فیلترها
- عمر متوسط شن داخل فیلتر بین 5 تا 7 سال می باشد.
معایب فیلتر شنی استخر
- نیاز به شستشو و بکواش دارد.
- در هنگام شستشو و بکواش آب زیادی هدر می رود.
- دقت فیلتراسیون آن 30-20 میکرون است.
- به دلیل نیاز به آب ورودی با فشار بالاتر نسبت به دیگر فیلترها، مصرف انرژی آن بالاتر است.
دیگر مواد با قابلیت استفاده در فیلتر شنی به جای شن
سایز شن مورد استفاده در فیلتر شنی 0.55-0.45 میلیمتر می باشد. با وجود آنکه فیلتر شنی از نظر دقت فیلتراسیون ضعیف تر است، اما می توان با استفاده از مواد جایگزینی مانند ZeoSand و FilterGlass به جای شن، دقت فیلتراسیون آن را افزایش دهید.
ZeoSand از یک ماده معدنی به نام زئولیت ساخته می شود و نسبت به شن معمولی ذرات ریز تری را حذف می کند. استفاده از این ماده باعث افزایش شفافیت آب وکاهش تعداد بکواش در یک مدت زمان معین شده و همچنین مقدار مورد نیاز آن نسبت به شن، برای یک فیلتر یکسان، 50% کمتر خواهد بود. به طور مثال، اگر مقدار شن مورد نیاز برای یک فیلتر 150 کیلوگرم باشد، شما تنها 75 کیلوگرم ZeoSand نیاز دارید.
همچنین می توانید از FilterGlass که بسیار نرم بوده و از شیشه بازیافتی کاملا خرد شده ساخته شده است، استفاده کنید. مزیت اصلی FilterGlass بار الکتریکی منفی آن است که باعث جذب بیشتر ذرات با بار الکتریکی مثبت مانند آهن و منگنز می شود. FilterGlass ذرات تا 2.5 میکرون را جذب می کند و مشابه ZeoSand، مقدار مورد نیاز آن نسبت به شن، برای یک فیلتر یکسان، 20% کمتر خواهد بود.
اگر می خواهید از شن معمولی استفاده کنید، می توانید مقداری پودر دیاتومه نیز به آن بیفزایید تا قدرت فیلتراسیون فیلتر افزایش یابد.
فیلتر کارتریجی استخر شنا
این فیلتر برای کسانی که می خواهند آب استخرشان شفاف تر باشد و همچنین زمان کمتری را صرف نگهداری استخر کنند، ایده آل است.
فیلترهای کارتریجی بهروری انرژی بالاتری داشته و مقرون به صرفه هستند. این فیلتر یک استوانه بلند است (معمولا نه به اندازه فیلتر شنی) که درون آن یک یا چند کارتریج استوانه ای قرار می گیرد و عملیات فیلتراسیون آب از طریق آن ها صورت می پذیرد. لذا برخلاف فیلتر شنی و فیلتر دیاتومه که مقدار شن و خاک دیاتومه ممکن است در گذر زمان کاهش یابد، کارتریج داخل فیلتر اندازه اش ثابت است.
فیلتر کارتریجی ذرات به کوچکی 10 میکرون را از آب حذف می کند و به دلیل سطح فیلتراسیون بالا، مقاومت کمتری در مقابل عبور آب دارد، که در نتیجه آن، آب با سرعت پایین تری از فیلتر می گذرد و عملکرد فیلتراسیون بهتر خواهد بود. همچنین این فیلترها بکواش نداشته و به جای آن باید کارتریج را از مخزن فیلتر خارج کرده و توسط اسپری آب به وسیله شلنگ باغبانی شستشو داد. از لحاظ فنی، باز و بسته کردن فیلتر زحمت بیشتری می خواهد، اما نسبت به فیلتر شنی نیاز به شستشو و بکواش کمتری دارد.
نکته سریع: برای تمیز کردن فیلتر، درپوش مخزن را بردارید، کارتریج ها را بیرون بکشید و به صورت جداگانه تمیز کنید. از شستشوی کامل چین های کارتریج اطمینان حاصل کنید. توصیه می کنم از یک نازل روی شلنگ باغبانی جهت اسپری آب استفاده کنید.
نحوه شستشوی فیلتر کارتریج استخری
همانند شن در فیلتر شنی، کارتریج ها هم فرسوده شده و هر دو تا سه سال یکبار، نیاز به تعویض دارند. توصیه می شود که در استخرهای بزرگ از فیلترهای کارتریجی استفاده نشود، زیرا در آن صورت چند فیلتر کارتریج بزرگ خواهیم داشت که نگهداری و شستشوی آنها بسیار سخت خواهد بود.
مزایای فیلتر کارتریج استخر
- عدم نیاز به بکواش
- عمکرد خوب در سرعت پایین آب (مناسب برای عملکرد در سرعت های پایین پمپ سرعت متغیر جهت مصرف انرژی بهینه)
- حذف ذرات معلق به کوچکی 10 میکرون
- مصرف آب کمتر جهت شستشو
معایب فیلتر کارتریج استخر
- برای تصفیه آب کامل استخر، نسبت به فیلتر شنی، مدت زمان بیشتری نیاز دارد.
- به صورت میانگین هر سه سال یکبار، کارتریج فیلتر نیاز به تعویض دارد.
- بایستی کارتریج ها را سالانه یک تا دو بار به صورت کامل شستشو داد.
فیلتر دیاتومه استخر
فیلترهای دیاتومه از پودری از جنس فسیل اگزاسکیلتونجهت حذف ذرات به کوچکی 5 میکرون استفاده می کنند.
این فیلترها متشکل از مخزن بزرگی هستند که درون آن شبکه ای از فیلترها قرار دارند که روی آن ها با پودر دیاتومه، که شبیه شن ولی با عملکرد بهتری است، پوشانده شده است. فیلتر دیاتومه نسبت به فیلتر شنی و کارتریجی عملکرد بهتری دارد، اما بسیار گران تر بوده و نیاز به نگهداری بیشتری دارد.
پس از هر بار بکواش فیلتر دیاتومه، باید مقداری پودر دیاتومه درون اسکیمر استخر ریخته شود. دو مدل فیلتر دیاتومه ضربه ای (bump) و بکواش دار وجود دارد، که نحوه تمیز کردن و شستشوی آنها کاملا متفاوت می باشد.
فیلتر دیاتومه ضربه ای
در این نوع از فیلتر دیاتومه، هنگامی که فشار درون مخزن فیلتر افزایش می یابد، توسط دسته تعبیه شده روی درپوش فیلتر، چندین ضربه آرام به شبکه فیلترها وارد می کنیم تا پودر دیاتومه از روی آنها کنده شده و بتوانیم پودر جدید را جایگزین آن نماییم.
متداول ترین فیلتر دیاتومه ضربه ای ساخت شرکت Hayward می باشد که داری چندین فیلتر انگشتی به جای فیلتر شبکه ای می باشد و دسته ای جهت وارد کردن ضربه و تمیز کردن فیلترها روی آن تعبیه شده است. لازم به ذکر است که استفاده از این نوع فیلتر توصیه نمی شود و بهتر است از نوع دوم آن که در ادامه به آن می پردازیم استفاده شود.
فیلتر دیاتومه بکواش دار
ما توصیه می کنیم از این نوع فیلتر دیاتومه که دارای فیلترهای شبکه ای و شیر چندراهه بوده و می توان به راحتی آن را بکواش کرد، استفاده کنید. خوشبختانه نیازی نیست فیلتر را بکواش کنید! بکواش نمی تواند کل پودر دیاتومه قبلی را از فیلتر خارج کند، لذا نمی توان میزان پودر جدید مورد نیاز را تعیین کرد.
به جای آن، فیلتر را به صورت دستی تمیز کنید. بدین معنی که همانند فیلترهای کارتریج، شبکه های فیلتر را خارج کرده و به صورت دستی شستشو دهید. همچنین به دلیل برخی محدودیت های زیست محیطی بکواش فیلترهای دیاتومه، با انجام بکواش به صورت دستی، می توان از ورود فاضلاب فیلتر به داخل فاضلاب شهری نیز جلوگیری به عمل آورد.
مزایای فیلتر دیاتومه استخر
- حذف ذرات تا سایز 5 میکرون
- پودر دیاتومه جدید را می توان به آسانی از طریق اسکیمر اضافه نمود.
معایب فیلتر دیاتومه استخر
- از دیگر فیلترها گران تر بوده و هزینه نگهداری بالاتری دارد.
- پودر دیاتومه سرطانزاست (به عبارت دیگر، آن را نخورید و حتی بو نکنید!).
- شبکه های فیلتر بایستی یکبار در سال کاملا تمیز شوند.
- برخی از شهر ها محدودیت های زیست محیطی برای بکواش فیلترهای دیاتومه دارند.
کدام فیلتر استخری از بقیه بهتر است؟
به عقیده من، با وجود آنکه فیلتر شنی قدرت فیلتراسیون پایین تری دارد، اما بهترین انتخاب برای استخر شنا است. فیلتر شنی نیاز به نگهداری بسیار کمی دارد و این مزیت بسیار بزرگی است تا بتوان زمان بیشتری را به شنا و لذت بردن از استخر سپری کرد.
با این حال، انتخاب دومم فیلتر کارتریجی خواهد بود. این فیلترها آب را دو برابر بهتر از فیلتر شنی تصفیه می کنند، ولی کمی نگهداری بیشتری نیاز دارند. تا زمانی که شما بخوبی از این فیلتر نگهداری کنید، می تواند عملکرد بهتر وطولانی تری نسبت به فیلتر شنی داشته باشد.
اگر استخر کوچکی دارید (کوچکتر از 25.000 گالن)، من به شما فیلتر کارتریجی را پیشنهاد می کنم و در سایزهای بزرگتر قطعاً فیلتر شنی انتخاب من خواهد بود.
انتخاب فیلتر مناسب برای استخر شنای عمومی
اگر قصد خرید فیلتر برای یک استخر عمومی (مانند یک مجتمع آپارتمانی، باشگاه و یا هتل و ...) را دارید، بهترین انتخاب، فیلتر شنی است.
مشکلی که در رابطه با فیلتر دیاتومه و کارتریجی وجود دارد این است که آب را بهتر تصفیه می کنند، لذا سریعتر کثیف می شوند و نیاز به تعمیر و نگهداری خیلی بیشتری دارند. با این حال، اگر امکان اتصال مسیر بکواش به فاضلاب شهری وجود ندارد (مثلا به دلیل محدودیت های زیست محیطی)، انتخاب بعدی فیلتر کارتریج خواهد بود. اما باید بدانید که تعمیر و نگهداری بیشتری لازم دارد.
نحوه انتخاب سایز مناسب فیلتر استخری
اگر پمپ استخری موجود باشد و تنها نیاز به جایگزین کردن فیلتر داشته باشید، بایستی فیلتر انتخابی متناسب با پمپ باشد (با فرض اینکه سایز پمپ به صورت صحیح و متناسب با استخر انتخاب شده باشد).
در ادامه نحوه انتخاب فیلتر و پمپ مناسب را، با روابط ساده ریاضی بیان می کنیم.
1.تعیین سایز پمپ استخری
در این مرحله می خواهیم نرخ جریان برحسب گالن بر دقیقه مناسب برای استخرتان را تعیین کنیم. در ابتدا با تقسیم حجم کل استخر (گالن) بر عدد 8 (هر 8 ساعت یکبار، کل حجم آب استخر از داخل سیستم فیلتراسیون عبور کند)، نرخ جریان برحسب گالن بر ساعت (GPH) بدست می آید. به عنوان مثال، برای استخری به حجم 24.000 گالن، خواهیم داشت:
به دلیل آنکه نمودار عملکرد پمپ ها بر اساس گالن بر دقیقه (GPM) می باشد، عدد بدست آمده در بالا را به 60 دقیقه تقسیم می کنیم :
لذا پمپ انتخابی باید حداقل توانایی پمپاژ 50GPM را داشته باشد. اگر استخر داخل زمین دارید، باید هد متوسط پمپ را محاسبه کنید، که با تقریب خوب می توان میانگین فاصله اسکیمر و درین استخر از محل پمپ را به عنوان هد پمپ در نظر گرفت.
فاصله تمام اسکیمرها و درین ها را از محل قرار گیری پمپ اندازه گیری کنید و سپس با یکدیگر جمع کنید. عدد بدست آمده را به تعداد اسکیمرها و درین ها تقسیم کنید.
حال شما دو عدد نرخ جریان برحسب گالن بر دقیقه و هد متوسط بر حسب فوت یا متر را دارید. اگرچه شاید این روند ریاضی کمی طولانی و حتی پیشرفته تر نیز شود، اما جهت انتخاب سایز مناسب پمپ، انجام این مراحل ضروری است. در اینجا جدولی جهت یافتن سریع سایز پمپ و فیلتر مورد نیاز استخرتان را قرار داده ایم. همچنین نمودار عملکرد پمپ و فیلتر تمامی تولیدکنندگان، به آسانی در دسترس می باشد که با اطلاع از نرخ جریان و هد متوسط پمپ، می توانید پمپ و فیلتر مورد نظر خود را از برند های مختلف انتخاب کنید.
2.انتخاب فیلتر استخری متناسب با پمپ استخری
یک ایده خوب این است که همواره فیلتر را کمی بزرگتر از سایز مورد نیاز انتخاب کنید. فیلتر بزرگتر، سطح فیلتراسیون بالاتری در اختیار شما قرار می دهد و دوره شستشو و بکواش آن طولانی تر خواهد بود.
به عبارت ساده تر، هر یک فوت مربع از سطح فیلتراسیون فیلتر برای 10.000 گالن از حجم استخر کفایت می کند. همچنین می توانید از جدول زیر نیز استفاده کنید.
توجه: اگر پمپ شما قوی تر از سایز فیلتر انتخابی باشد، ممکن است فیلتر و نازل های داخل آن آسیب ببینند.
یکی دیگر از نکاتی که هنگام خرید فیلتر استخری باید مورد توجه قرار گیرد، میزان محبوبیت برند تجاری محصول می باشد. در طول سالیان فعالیت در زمینه استخر، از نزدیک شاهد عملکرد تجهیزات مختلف استخری با برند های مختلف و همچنین جایگزینی قطعات یدکی آن ها بوده ام. بعضی از این شرکت ها به دلیل کاهش تقاضا از سوی بازار، تغییر کاربری داده اند. لذا اگر برند انتخابی، برندی محبوب و شناخته شده نباشد، پیدا کردن لوازم یدکی آن بسیار دشوار خواهد بود.
چند برند معتبر در این زمینه، Hayward، Emaux، Pentair و Zodiac می باشند.
راهنمایی نهایی برای انتخاب فیلتر استخری به صورت اینفوگرافیک
